Kaplin Çeşitleri ve Farkları: CNC Dünyası Rehberi

Kaplin Çeşitleri ve Farkları

Özet: Elastik (jaw), boşluksuz, körüklü (bellows), yaylı (beam/spiral), dişli ve disk kaplinler; rijitlik, hizalama toleransı, geri tepme ve tork kapasitesi gibi kriterlerde birbirinden ayrılır. Aşağıdaki rehberle uygulamanıza en uygun kaplini seçebilirsiniz.

1) Kaplin Türleri Kısa Tanımlar

Elastik (Jaw) Kaplin

İki çene (hub) arası elastomer örs ile titreşim sönümleme ve hizalama toleransı sağlar. Orta tork, düşük–orta hızlar.

Boşluksuz (Backlash-Free) Kaplin

Hassas konumlamada geri tepmesiz güç aktarımı. Servo ve step motor uygulamalarında yaygın.

Körüklü (Bellows) Kaplin

Paslanmaz körük yapısıyla yüksek rijitlik ve düşük atalet. Yüksek hız ve hassasiyet gerektiren eksenlerde ideal.

Yaylı (Beam/Spiral) Kaplin

Tek parça, spiral yarıklı gövde. İyi hizalama toleransı, düşük–orta tork, sensör/enkoder bağlantıları.

Dişli Kaplin

Yüksek tork taşıma, ağır hizmet. Bakım ihtiyacı ve boşluk riski daha yüksek olabilir.

Disk Kaplin

Metal disk paketleriyle yüksek rijitlik ve hız. Düşük bakım, hassas uygulamalar.

2) Karşılaştırma Tablosu

Tür	Geri Tepme	Hizasızlık Toleransı	Rijitlik	Tipik Uygulama	Artılar	Eksiler
Elastik (Jaw)	Düşük–Orta	İyi	Orta	Genel CNC, pompalar	Titreşim sönümleme, ekonomik	Yüksek hassasiyet gerektiren eksenlerde sınırlı
Boşluksuz (Jaw + insert)	Çok Düşük / Yok	Orta	Orta–Yüksek	Servo/step eksenleri	Hassas konumlama, kolay montaj	Elastomer ömrü ve ısıya duyarlılık
Körüklü (Bellows)	Yok	Düşük–Orta	Yüksek	Yüksek hız, hassas eksenler	Düşük atalet, yüksek doğruluk	Kaçıklığa duyarlı, maliyetli
Yaylı (Beam/Spiral)	Düşük	İyi	Düşük–Orta	Enkoder, hafif yük aktarımları	Tek parça, kompakt	Düşük tork kapasitesi
Dişli	Orta–Yüksek	İyi	Orta	Ağır hizmet, redüktör çıkışları	Yüksek tork aktarımı	Bakım, boşluk ve gürültü riski
Disk	Yok	Düşük	Çok Yüksek	Yüksek hız ve doğruluk	Bakım gerektirmez, stabil	Kaçıklığa tolerans az, montaj hassas

3) Doğru Kaplini Nasıl Seçerim?

Tahrik tipi: Servo/step için boşluksuz, yüksek hız için körüklü/disk kaplin tercih edin.
Tork & atalet: Katalog torkunu %20–30 güvenlik payıyla karşılayan modelleri seçin; düşük atalet eksen tepkisini iyileştirir.
Hizasızlık: Radyal/açısal/eksenel kaçıklık değerlerinizi ölçün; toleransı yüksek kaplin (elastik/beam) seçin veya şaseyi düzeltin.
Ortam koşulları: Sıcaklık, kimyasal, yağ buharı; elastomer sertliği (Shore) ve malzemeyi buna göre belirleyin.
Bağlantı: Sıkmalı (clamping) göbek hassas şaftlarda tercih edilir; kamalı/kilitlemeli göbek yüksek torkta güvenlidir.

4) Montaj İpuçları

Kaplini mil uçlarından eşit bindirme ile yerleştirin, belirtilen sıkma torkuna uyun.
Dial gauge veya lazer hizalama ile kaçıklığı katalog sınırlarının %70’inin altında tutmaya çalışın.
Elastomer insert’lerde ısı ve yağ maruziyetini minimize edin; periyodik kontrol planı yapın.
Körüklü/disk kaplinlerde rijitlik yüksek olduğundan, şase düzlüğü ve yataklama kalitesi kritik önemdedir.

5) Sık Yapılan Hatalar

Servo ekseninde elastik, boşluklu kaplin kullanıp konumlama hatası yaşamak.
Körüklü kaplini büyük kaçıklığa sahip düzende kullanıp mil/bearing ömrünü kısaltmak.
Yetersiz sıkma torku nedeniyle mil üzerinde kayma meydana gelmesi.
Elastomer sertliğini (Shore) ortam ısısına uygun seçmemek.

Satın Alma ve İnceleme

Aşağıdaki kategorilerden uygulamanıza uygun kaplini seçebilirsiniz:

Boşluksuz Kaplinler

T-Soft E-Ticaret Sistemleriyle Hazırlanmıştır.